Զորյանի համալսարանը ցավում է մեր աջակից և ընկեր Սառա Չիտչյանի մահվան համար։

Տիկին Չիտչյանը շատ մեծ ազդեցություն է թողել տասնյակ ուսանողների կյանքի վրա Զորյան համալսարանի ամենամյա ցեղասպանության և մարդու իրավունքների համալսարանի ծրագրի (ՑՄԻՀԾ-ի) միջոցով: Այս ավարտական ​​ծրագիրը համեմատական ​​և միջառարկայական մոտեցման միջոցով ուսումնասիրում է մարդու հիմնարար իրավունքները և ցեղասպանության կանխարգելման խնդիրները:

Տիկին Չիտչյանը, որպես մանկավարժ, հասկացավ, թե ինչ հսկայական ազդեցությունը կարող է ունենալ կրթությունը պատմության խոչընդոտները վերացնելու և պատերազմող խմբերի միջև երկխոսությունն ու հաշտեցումը խթանելու գործում:

Երկար տարիներ տիկին Չիտչյանը տարեկան լրիվ կրթաթոշակ է տրամադրել ասպիրանտուրայի վեց՝ երկու հայ, երկու թուրք և երկու քուրդ արժանի ուսանողներին: Այս կրթաթոշակները ուսանողներին հնարավորություն տվեցին մեկնել Տորոնտո, միասին ապրել Տորոնտոյի համալսարանում, սովորել ակադեմիական միջավայրում և փոխազդել միմյանց հետ ինտենսիվ կրթական ծրագրի ընթացքում: Չնայած իրենց տարաձայնություններին, այս ուսանողները համալսարանը լքեցին պատմության ընդհանուր ըմբռնումով, և շատերը զարգացրեցին ամուր ընկերական կապեր։

Չնայած տիկին Չիտչյանի տրամադրած կրթաթոշակները, անկասկած, մեծ ազդեցություն ունեցան հենց ուսանողների վրա, նա նաև ավելի մեծ նպատակ ուներ: Չիտչյանը հասկացել էր, որ երբ հայ, թուրք և քուրդ ուսանողները ծրագրին մասնակցելուց հետո վերադառնան իրենց հայրենի համայնքներ, նրանք իրենց սովորածը կկիսեն գործընկերների, ուսանողների և հասակակիցների հետ: Գիտելիքի այս ալիքային ազդեցությունը իսկապես կարող է փոխել հանրության մտածելակերպը և դրական քայլեր ձեռնարկել հաշտության և խաղաղության ուղղությամբ:

«Այս տարիների ընթացքում ես շատ աշխույժ զրույցներ եմ ունեցել Սառայի հետ», – ասաց Զորյանի համալսարանի գործադիր տնօրեն Գեորգի Շիրինյանը: «Նա հետաքրքրասեր էր, հաճախ դժվար և խորը հարցեր էր տալիս հայերի համար կենսական նշանակություն ունեցող հարցերի վերաբերյալ և խորապես նվիրված էր կրթության միջոցով հայ ժողովրդին բարելավելու և իրազեկելու գործին: Որպես ուսուցիչ ՝ նա անձնական մեծ հետաքրքրություն էր ցուցաբերում առանձին ուսանողների նկատմամբ, ում նա աջակցում էր ՑՄԻՀԾ ի առատաձեռն կրթաթոշակներով, և երբեմն նամակագրվում էր նրանց հետ յուրաքանչյուր տարվա ծրագրի ավարտից հետո: Նա յուրահատուկ հետաքրքրություն ցուցաբերեց, որպեսզի իմանա, թե ինչպես ՑՄԻՀԾ-ում ստացված փորձը փոխեց ուսանողների ընկալումը ցեղասպանության և ընդհանրապես Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ:

Նյու Յորքի համալսարանի հումանիտար ուսումնասիրությունների ամբիոնի կլինիկական պրոֆեսոր, ՑՄԻՀԾ-ի դասընթացի տնօրեն, պրոֆեսոր Ջոյս Ապսելը հայտարարել է.

«Ես բախտ եմ ունեցել հանդիպել Սառա Չիտչյանին այս տարիների ընթացքում Տորոնտոյում, որտեղ աշխատում եմ որպես ուսուցիչ և ռեժիսոր ցեղասպանության համալսարանի և մարդու իրավունքների ծրագրի շրջանակներում: Նրա աջակցությունը և հետաքրքրությունը ծրագրի բովանդակության հետքրքրմամբ, և թե տարբեր համայնքների ուսանողների մասնակցությունը կարևոր էր: Դասարանը կարող է լինել «արտոնյալ վայր», որտեղ տարբեր խավերի մարդիկ կարող են քննարկել և սովորել միմյանցից: Եվ Սառա Չիտչյանի կողմից ցուցաբերած աջակցությունն օգնեց այն իրականացնել:

         Ուշադրության արժանացրած ժառանգությունը մշտադալար է: Քո հեռանալուց հետո նա շարունակում է ապրել: Սառա Չիտչյանի ժառանգությունը շարունակում է ապրել այն անհավանական ազդեցության շնորհիվ, որը նա թողել է իր աջակցած ուսանողների, նրա կողմից խթանված կրթության և ցեղասպանության և մարդու իրավունքների հետազոտությունների ամբողջ ոլորտի վրա: Զորյանի համալսարանի տնօրենների, պրոֆեսորադասախոսական կազմի, անձնակազմի և ուսանողների անունից ցանկանում ենք մեր անկեղծ երախտագիտությունը հայտնել տիկին Չիտչյանին երկար տարիների աջակցության համար և խորին ցավակցություն հայտնել նրա հարազատներին:

Զորյանի համալսարան Նախագահ
Գրեգ Սահակյան